„Woda – źródłem życia” – lekcja chemii w terenie
– wycieczka do Oczyszczalni Ścieków i Stacji Uzdatniania Wody w Proszowicach.
Cele wycieczki:
- poznanie przez uczniów całego cyklu oczyszczania ścieków,
- zadania oczyszczalni ścieków,
- zadania stacji uzdatniania wody,
- znaczenie wody jako źródła życia na Ziemi.
Uczniowie klas VII i VIII b w ramach lekcji chemii udali się do oczyszczalni mechaniczno – biologicznej w Proszowicach. Po całym obiekcie oprowadził nas Pan kierownik, udzielając nam cennych informacji.
W oczyszczalni oczyszcza się ścieki z całej gminy Proszowic i okolic, gdzie dowozi się je wozami asenizacyjnymi.
Wyróżnia się 3 etapy obróbki mechanicznej ścieków:
Etap I – to cedzenie ścieków na kracie mechanicznej – usuwanie ze ścieków dużych części. Pierwszy powstały odpad w wyniku oczyszczania ścieków to skratki.
Etap II – to przepływ ścieków przez piaskownik – następuje spowolniony przepływ ścieków, około 3 m3/sek. Powstaje drugi odpad – piasek po piaskowniku.
Etap III – to czyszczenie mechaniczne. W osadniku wstępnym następuje oddzielanie substancji tłuszczowych, które wypływają na wierzch i są zgarniane zgrzebłem górnym, a substancje łatwo opadające zgrzebłem dolnym.
W otwartych basenach fermentacyjnych następuje najpierw beztlenowa fermentacja i zmniejszanie uwolnienia osadu ściekowego a następnie ścieki trafiają do kolejnych zbiorników w których zachodzi proces fermentacji z udziałem bakterii i mikroorganizmów tlenowych (stężenie wynosi 2 miligramy na litr) do tego zbiornika rurami pompy dostarczają tlen niezbędny do życia mikroorganizmów. Następuje tu rozkład i utlenianie związków organicznych do związków prostych.
W osadniku wtórnym następuje klarowanie ścieków, czyli oddzielanie osadu czynnego od oczyszczonych już ścieków.
Ten odpływ jest kontrolowany przez Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska.
Związki organiczne zmieniają się w mineralne. Osad ściekowy trafia do prasy która pozbawia go części płynnej a następnie trafia na poletka. Po leżakowaniu osad jest badany przez Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska, po stwierdzeniu, że nie zawiera on bakterii chorobotwórczych ani metali ciężkich może być wykorzystany jako nawóz.
Zajęcia na oczyszczalni ścieków uwrażliwiły dzieci na potrzebę ochrony środowiska, na konieczność ochrony wody – źródła życia na Ziemi.
Kolejny punkt naszej wycieczki to Stacja Uzdatniania Wody.
Stacja Uzdatniania Wody w Proszowicach pobiera wodę z ujęcia brzegowego rzeki Ścieklec Wodę poddaje się wstępnie odcedzaniu na kratach i sitach o wielkości oczek odpowiednio 2cm i 2 mm następnie na na mikrositach o wielkości prześwitów 10 mikrometrów (0,01mm).
Proces uzdatniania rozpoczyna się poprzez napowietrzanie wody, koagulację oraz sedymentację zawiesin po koagulacyjnych. Do koagulacji stosuje się koagulant- siarczan glinu, który w wyniku hydrolizy tworzy zawiesinę wodorotlenków dobrze adsorbujących z wody szereg zanieczyszczeń. Koagulant sprzyja szybszemu tworzeniu się większych cząstek wytworzonego osadu. Woda z powiększonymi pokoagulacyjnymi kłaczkami osadu przepływa do komór osadników i napływa do przestrzeni klarowania.
Osad zbierający się na dnie komór zgarniany jest do lejów osadowych a z nich transportowany na zewnątrz.
Woda sklarowana zbierana jest korytami odbiorowymi do koryta zbiorczego i skierowana rurociągiem w kierunku filtrów piaskowych.
Do wody wpływającej do zbiornika wody czystej dawkowany jest dezynfekant – roztwór dwutlenku chloru który ma na celu niedopuszczenie do namnażania się drobnoustrojów w sieci wodociągowej oraz stosowana jest lampa na podczerwień która niszczy drobnoustroje.
W laboratorium sprawdza się czy w wodzie nie znajdują się żadne bakterie
Uzdatniona już woda do picia w przepompowni tłoczona jest na miasto.
Uczeń po zajęciach w oczyszczalni ścieków i stacji uzdatniania wody:
- zna 3 etapy obróbki ścieków i 3 rodzaje odpadów (skratki, piasek, osad ściekowy)
- wie w jakim celu buduje się oczyszczalnie ścieków.
- wie w jaki sposób uzdatnia się wodę do picia
- rozumie konieczność ochrony wód.
